Natuur en Duin van Zandvoort grenzend aan de Noordzee

Zandvoort wordt in het westen begrensd door het strand en de Noordzee, in het noorden en oosten door het Nationaal Park Zuid Waterleidingduinen. Dit alles maakt Zandvoort een waar paradijs voor natuurliefhebbers.

Het Nationaal Park Zuid Kennemerland

Het Nationaal Park is in 1995 officieel ingesteld en is één van de twintig Nationale Parken in Nederland. Net als de andere Nationale Parken maakt ook Zuid-Kennemerland deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur; dit is een netwerk van samenhangende natuurgebieden in ons land. De Nationale Parken maken het mogelijk dat mooie stukken natuur behouden blijven en zich verder kunnen ontwikkelen. Het zijn prachtige plekken voor voorlichting en educatie en voor natuurgerichte recreatie. Ook vindt in de Parken onderzoek plaats. De Nationale Parken (www.nationaalpark.nl) zijn de visitekaartjes van de Nederlandse natuur! 

Het Nationaal Park Zuid-Kennemerland ligt middenin de Randstad. Jaarlijks vinden twee miljoen bezoekers hier rust en ontspanning. Vooral uit de nabije omgeving komen mensen naar hun ‘achterduin’ voor activiteiten als wandelen, fietsen, paardrijden en zwemmen. Het weidse, 3800 hectare grote duingebied kenmerkt zich door jonge, kalkrijke duinen met bijbehorende zeldzame flora en fauna. Daarnaast zijn er brede stranden, fraaie binnenduinbossen en veenpolders. Het natuurlijke landschap vormt een boeiend contrast met landgoederen en andere cultuurhistorische elementen, zoals bunkers en het zeedorpenlandschap. Van oorsprong kent het gebied vochtige duinvalleien. Door het winnen van grondwater in de twintigste eeuw zijn veel van die valleien verdroogd en is de soorten rijkdom afgenomen. In 2003 is de waterwinning gestopt. Sindsdien treedt er weer op grote schaal vernatting op. Vochtige duinvalleien herstellen zich en veel bijzondere soorten begroeiing komen terug. Ook beheermaatregelen als begrazing door vrijlopend vee, afgraven en het opnieuw laten stuiven van duinen zijn gericht op het herstellen van de soortenvariatie. 

De meeste gebieden in het Nationaal Park zijn vrij toegankelijk op wegen en paden, tussen zonsopgang en zonsondergang.  Fietsers zijn toegestaan op de fietspaden. Ruiters zijn toegestaan op de ruiterpaden. Honden (www.npzk.nl) zijn in een aantal gebieden van het Nationaal Park welkom. Niet toegestaan is het beschadigen van natuur en het verontrusten van dieren, het bevinden buiten wegen of paden (behalve op speelterreinen), het plaatsen van tenten en windschermen, barbecuen en open vuur.
In het Nationaal Park helpen grote grazers het landschap open te houden. Entreekosten gelden alleen voor het openluchttheater Caprera en landgoed Elswout. Parkeertarieven gelden voor alle ingangen tot de Kennemerduinen. (www.npzk.nl) 

Het Nationaal Park Zuid-Kennemerland is een samenwerkingsverband van PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland, Vereniging Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, IVN, Provincie Noord-Holland en de gemeenten Bloemendaal, Zandvoort, Haarlem en Velsen. De samenwerking is gericht op natuurbeheer, natuurgerichte recreatie, onderzoek, voorlichting en educatie.     

Duincentrum De Zandwaaier

Midden in het Nationaal Park Zuid-Kennemerland ligt Duincentrum De Zandwaaier. Hier kan iedere natuurliefhebber informatie krijgen over het duin- en bosgebied en de prachtige landgoederen. Het NPZK organiseert, in samenwerking met het centrum, talrijke activiteiten en excursies in de buitenlucht. Ook binnen zijn er veel mogelijkheden om kennis te maken met de natuur. Zeer geschikt voor kinderen.
Duincentrum De Zandwaaier ligt aan de Zeeweg 12-14, 2051 EC Overveen schuin tegenover de ingang Koevlak (Kennemerduinen/’t Wed). Meer info: www.npzk.nl 
 

De Amsterdamse Waterleidingduinen

In dit prachtig gecultiveerde natuurgebied kunt u genieten van de natuur, rust en ruimte en u mag er ook buiten de paden en wegen lopen. Dit gevarieerde landschap kent een unieke verzameling van dieren en planten. Er groeien plantensoorten die bijna nergens anders in Nederland voorkomen. Bovendien groeit in dit gebied de grootste collectie paddenstoelen van Nederland: ruim 1000 verschillende soorten. www.waternet.nl

Er leven diverse diersoorten: knaagdieren zoals konijnen, maar ook marterachtigen. Sinds 1980 is de vos aan een succesvolle opmars begonnen. Met meer dan honderd verschillende soorten zijn ook de vogels goed vertegenwoordigd. In de oude bunkers uit de Tweede Wereldoorlog houden de vleermuizen zich overdag schuil. Ook lopen er ook veel reeën en damherten in het gebied, die zich ’s avonds ook in de bebouwde kom van Zandvoort wagen. Heel mooi en indrukwekkend.

Toegang
De toegang is niet gratis bij de vier hoofdingangen vindt u een betaald parkeren regeling. Om toegang tot de AWD te krijgen betaalt u een klein bedrag p.p. voor het Waternet. U vindt de automaten bij iedere ingang. Boswachters kunnen naar uw toegangskaart vragen. 

Bezoekerscentrum De Oranjekom
In bezoekerscentrum ‘De Oranjekom’ kunt u informatie krijgen over de Amsterdamse Waterleidingduinen en over het werk van Waternet. Er worden regelmatig activiteiten en excursies georganiseerd. Het bezoekerscentrum zit in het oude pompstation aan de Oranjekom. Dit karakteristieke pand dateert uit 1931.

Adres:
Het vernieuwde bezoekerscentrum is bereikbaar via ingang De Oase van de Amsterdamse Waterleidingduinen: volg vanuit de ingang de gele wandelroute, 1e Leyweg 6, 2114 BH Vogelenzang. Tel.: 0206087595. Openingstijden: dinsdag tot zondag 10.00-17.00 uur. Maandag gesloten.

Het hele jaar door organiseert Waternet activiteiten in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Zo kunt u bijvoorbeeld mee op een vleermuizenexcursie, met natuurgidsen een vroege vogelwandeling maken, met de boswachter een fietstocht maken of vogelgeluiden leren herkennen. Uiteraard kunt u ook zelf gaan struinen door de natuur. Vanaf iedere hoofdingang kunt u twee wandelroutes volgen. Deze zijn gemarkeerd met groene, gele of blauwe paaltjes. De routes zijn niet geschikt voor kinder- of invalidenwagens en honden zijn niet toegestaan.

Mindervaliden

Voor mindervaliden is Duincentrum De Zandwaaier goed bereikbaar en toegankelijk. Door het hele Nationaal Park lopen fietspaden waarvan met name de geasfalteerde en betonpaden voor rolstoelen geschikt zijn. Bij Duincentrum De Zandwaaier zijn diverse kaarten te koop waarop duidelijk toegankelijkheid voor mindervaliden staat aangegeven. (www.npzk.nl)    

De Noordzee: beschermde natuur

De Noordzee is een bijzonder gebied met een grote rijkdom aan vissoorten en productiviteit. Mensen maken intensief gebruik van de zee onder andere door scheepvaart, visserij en zandwinning. En er komen steeds meer nieuwe activiteiten bij. Door dit intensieve gebruik is de Noordzee niet meer zoals zij ooit was, vol met vis, met een gevarieerde bodem en rijk aan zeeleven. Toch zijn er nu nog steeds gebieden die zich kenmerken door een rijk bodemleven en andere natuurwaarden. Een goede bescherming van deze gebieden helpt bij het beschermen van het leven in zee. Een  gezond ecosysteem kan zich beter weren tegen negatieve invloeden, zoals vervuiling en klimaatverandering.    

Zuiver vissen

De Noordzee is van oudsher een zee waar veel gevist wordt. Voor de Tweede Wereldoorlog bleven de vissers met hun schepen dicht bij de kust omdat de vangsten goed waren. Maar met het groter worden van de schepen, het zwaarder worden van het vistuig en de specialisatie van vissers om bepaalde soorten vis te vangen, zijn de problemen in zee toegenomen. In de hele Noordzee staan de visstanden onder druk. De ‘bijvangsten’ zijn enorm en de schade door het vistuig aan de dieren die op en in de zeebodem leven is groot. Om in de toekomst nog verse vis uit de Noordzee te kunnen eten moet het tij gekeerd worden! 

Schoon varen

De Noordzee is één van de drukst bevaren zeeën ter wereld. Schepen bezoeken de Nederlandse havens of passeren de Noordzee op weg naar andere bestemmingen. Voor Nederland is de scheepvaart een belangrijke economische factor. Van alle handel die van en naar Nederland wordt getransporteerd (ruim 450 miljoen ton per jaar), gaat circa 50% per zeeschip. Wereldwijd wordt zelfs 90% van alle goederen per schip vervoerd. Tegelijk heeft scheepvaart ook negatieve gevolgen, bijvoorbeeld vervuiling van de lucht. 

Ruimtegebruik op zee

De Noordzee lijkt misschien leeg, maar is dat is ze niet. Er is visserij, scheepvaart, offshore industrie, zandwinning, defensie en recreatie. En vanwege ruimtegebrek op land wordt ook voor nieuwe activiteiten al snel naar de zee gekeken. Denk bijvoorbeeld aan windparken, de Tweede Maasvlakte, een vliegveld op zee en CO2 opslag. Het gebruik van de ruimte op zee gaat sectoraal. Dit wordt per activiteit of per gebied beoordeeld.

Jij en de zee

Veel Nederlanders genieten van de Noordzee. Ze halen eens een visje bij de visboer, gaan een dagje naar het strand voor een frisse wandeling of beoefenen er hun favoriete watersport. Zeker 89% van de Nederlanders vindt dat de Noordzee een belangrijke rol speelt in de Nederlandse samenleving. Toch heeft de Noordzee het imago van een grijze, saaie zee. Niets is minder waar! Onder de waterspiegel van de Noordzee bevindt zich een schitterende wereld vol zeeleven, met diverse soorten dolfijnen, vissen, schelpdieren, garnalen, krabben en kleurrijke anemonen.

Zandvoort aan de Noordzee

Ook Zandvoort is lange tijd afhankelijk geweest van de visvangst in de Noordzee. Tegenwoordig is zij afhankelijk van het toerisme. Het mooie Zandvoortse strand wil zij dan ook zo mooi mogelijk houden. Werkt u daar ook aan mee?